هیأت داوران جایزه مهرگان علم ارتقای سطح کیفی و تنوع موضوعی آثار منتشرشده در دورههای شانزدهم و هفدهم جایزه مهرگان علم و همچنین توجه ناشران به مقوله مهم ویرایش علمی کتابها را مطلوب ارزیابی میکند و امیدوار است روند مشارکت ناشران بخش خصوصی ایران در انتشار آثار علمی و زیستمحیطی هر سال بیش از قبل باشد و زمینه توزیع سراسری آثار علمی و دسترسپذیر کردن این آثار فراهم شود.
هیأت داوران همچنین از ناشران دانشگاهی و دولتی که با صرف هزینه زیاد نسبت به انتشار کتابهای علمی مبادرت میکنند تقاضا میکند تا موضوع مهم ویرایش کتابها را امری جدی تلقی کرده زمینه دسترسی به کتابها را برای علاقهمندان ممکن سازند. در هر دوره جایزه مهرگان مواقعی پیش میآید که دبیرخانه جایزه برای تهیه نسخهای از یک کتاب علمی-زیستمحیطی ناگزیر به مکاتبات و پیگیریهای متعدد میشود. طبعا تهیه این کتابها برای افراد عادی به مراتب دشوارتر است.
داوران جایزه مهرگان علم از میان 165 عنوان کتاب چاپ اول سالهای 1398 و 1399، پس از چند مرحله داوری هفت کتاب را شایسته ورود به فهرست نهایی جایزه مهرگان علم دانسته است
هیأت داوران جایزه مهرگان علم کتابهای برگزیده این دوره را به شرح زیر اعلام میکند:
کتاب علمی برگزیده
دوزیستان ایران: راهنمای جامع زیستشناسی، بومشناسی و حفاظت،
نوشته دکتر هانیه غفاری و باربد صفائی مهرو، انتشارات دانشگاه کردستان،
با اکثریت آرا شایسته دریافت تندیس مهرگان علم، لوح سپاس، و جایزه مهرگان .
نخستین کتاب علمی تحسین شده
اطلس مهرهداران تالاب کویری میقان،
نوشته محمود کُلنگری و ماندانا حضرتی، نشر هممیهن،
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تحسین هیأت داوران جایزه مهرگان علم.
دومین کتاب علمی تحسین شده
راهنمای میدانی پروانههای ایران،
نوشته علیرضا نادری، انتشارات ایرانشناسی،
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تحسین هیأت داوران جایزه مهرگان علم.
اولین کتاب علمی تقدیرشده
کتاب سه جلدی پارکهای ملی و سایر مناطق حفاظتشده،
نوشته زندهیاد استاد فرهیخته هنریک مجنونیان؛ دانشکده محیط زیست با همکاری نشر معارف،
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تقدیر جایزه مهرگان علم.
دومین کتاب علمی تقدیرشده
مهاجرت پرندگان - پرندگان مهاجر ایران،
نوشته ایمان ابراهیمی، انتشارات نقش مانا (اصفهان)،
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تقدیر جایزه مهرگان علم.
کتابهای شایسته دریافت نشان مهرگان علم:
سیل نفرین نیست، بخشش است در جامهای ناشناخته،
نوشته سید آهنگ کوثر و گردآورندگان دیگر، انتشارات نوید شیراز؛
یاد جنگل دور: فرضیه ساوانا و انتخاب زیستگاه در انسان، نوشته گوردون اوراینز و ترجمه کاوه فیضاللهی، فرهنگ نشر نو با همکاری نشر آسیم.
هیأت داوران دلایل انتخاب آثار برگزیده را در اختیار دبیرخانه جایزه مهرگان قرارداده که در فرصت مقتضی در سایت و کانال دبیرخانه جایزه مهرگان منتشر شود.
هيأت داوران جایزه مهرگان علم
یازدهم آبانماه 1402
هوشنگ ضیایی
عبدالحسین وهابزاده
محمد درویش
زهرا قلیچیپور
بهرام معلمی
محمدرضا داهی
مژگان جمشیدی
در دورههای بیستویکم و بیستودوم جایزه مهرگان ادب در مجموع تعداد 1527 عنوان کتاب چاپ اول شامل 817 رمان و 712 مجموعه داستان کوتاه به دبیرخانه جایزه مهرگان رسید. هیأت داوران 712 رمان رسیده را خوانده، ارزیابی و داوری کرده است. نتایج آرای داوران نیز تا کنون در سه فهرست بلند (21 اثر)، فهرست ماقبل نهایی (14 اثر) و فهرست نهایی (7 اثر) منتشر شده و در نهایت اسامی برگزیدگان به ترتیب اولویت انتخاب آثار در این بیانیه اعلام خواهد شد.
هیأت داوران بر این اعتقاد است که چند دهه اصرار مداوم و بدون منطق برای سانسور کتابها همراه با محدودیتهای دسترسی به اینترنت و فضای مجازی نویسندگان را بیش از پیش دچار مشکل کرده است. روشهای نادرست و برخوردهای ناروا، دلسردی نویسندگان و بیاعتمادی خوانندگان را در پی داشته است. در این میان وجود بحرانهای اقتصادی که ناشران و خریداران کتاب نیز از آن ایمن نبودهاند، منجر به کاهش چشمگیر تیراژ کتابها شده است.
هیأت داوران جایزه مهرگان ادب از وزارت ارشاد انتظار دارد با تجدید نظر جدی و تحول اساسی در مقررات و شیوههای اجراییِ فعلی که منجر به شرایط فوق شده است، زمینه لازم برای رفع موانع نشر و رونق بازار کتاب را فراهم آورد.
هیأت داوران، برگزیدگان جایزه مهرگان ادب، بخش رمان و داستان بلند را به این شرح اعلام میکند:
رمان فارسی برگزیده
اپرای خاموشی صدا در تالار رودکی نوشته جمشید ملکپور؛ نشر افراز
با اکثریت آرا شایسته دریافت تندیس مهرگان ادب، لوح سپاس، و جایزه مهرگان
نخستین رمان تحسین شده
رمان بلیت برگشت نوشته نسیم وهابی؛ نشر مرکز
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تحسین هیأت داوران جایزه مهرگان ادب
دومین رمان تحسین شده
رمان بزها به جنگ نمیروند نوشته مهیار رشیدیان؛ نشر نیلوفر
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تحسین هیأت داوران جایزه مهرگان ادب
اولین رمان تقدیرشده
رمان پردة آهنین نوشته علی شروقی؛ نشر ثالث
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تقدیر جایزه مهرگان ادب
دومین رمان تقدیرشده
رمان غزال، آهوی باغ زعفرانیه نوشته شرویندخت ایازی ؛ نشر روشنگران و مطالعات زنان
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تقدیر جایزه مهرگان ادب
رمانهای شایسته دریافت نشان مهرگان ادب:
او نوشته زاهد بارخدا؛ نشر روزبهان
طبرخون نوشته محسن فاتحی؛ نشر آماره
هیأت داوران دلایل انتخاب آثار برگزیده را در اختیار دبیرخانه جایزه مهرگان قرارداده که در فرصت مقتضی در سایت و کانال دبیرخانه جایزه مهرگان منتشر شود.
هيأت داوران جایزه مهرگان ادب
یازدهم آبانماه 1402
جواد اسحاقیان
هلن اولیائینیا
حسین آتشپرور
جواد پویان
سیاوش گلشیری
لیلا صادقی
ابوالفضل حسینی
هیأت داوران جایزه مهرگان علم فعالیت کلیه تشکلهای مردمنهاد عرصه محیط زیست را در سراسر کشور در طی دوره جایزه در نظر داشته و عملکرد 77 تشکل را که فعالیت بیشتری داشتهاند و کارنامه فعالیتهای خود را به دبیرخانه جایزه مهرگان ارسال کرده بودند به دقت مورد ارزیابی قرار داده است. علاوه بر آن، بنا به ضرورت بازدیدهای میدانی از محل فعالیت تشکلها تا دوردستترین مناطق ایران از سوی چند تن از داوران یا اعضای دبیرخانه مهرگان انجام شده است. با این هدف که عملکرد مؤثری از چشم داوران پنهان نماند.
در ارزیابی داوران 14 تشکل مردمنهاد که فعالیت آنها در زمینۀ جذب و آموزش جوامع محلی، ترویج آموزههای زیستمحیطی، کمک به حفظ و توسعۀ زیست بومهای پایدار، جلب توجه عمومی به طبیعت و حیات وحش منطقه، حفاظت از جنگلها و منابع آب و خاک، ارایه مقالات زیستمحیطی و عضویت در مجامع و سازمانهای داخلی و بینالمللیِ محیط زیست بود انتخاب شدند.
عملکرد همۀ این تشکلها که در مناطق مختلف ایران پراکنده بودند اثرگذار، ارزنده و شایسته توجه بود، اما هیأت داوران بر حسب وظیفه خود باید از میان آنها 7 تشکل و در نهایت تشکل برگزیده، تحسینشدهها و تقدیرشدگان را انتخاب میکرد. بنابراین انتخاب این هفت تشکل از میان هفتاد و هفت تشکل ارزیابیشده به معنای نادیده انگاشتن زحمات بیدریغ، صادقانه و خستگیناپذیر دیگر تشکلها نیست.
هیأت داوران جایزه مهرگان علم، برگزیدگان دورههای شانزدهم و هفدهم، بخش تشکلهای مردمنهاد را به این شرح اعلام میکند:
تشکل برگزیده
انجمن سبز چیا از مریوان کردستان، به مدیریت محمد ناجی کانی سانانی و نمایندگی کاوه کردستانی،
به اتفاق آرا شایسته دریافت تندیس مهرگان علم، لوح سپاس، و جایزه مهرگان؛
نخستین تشکل تحسینشده
انجمن دوستداران محیط زیست و طبیعت کلمرز از کهنوج کرمان، به مدیریت عادل سالاری،
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تحسین هیأت داوران جایزه مهرگان علم؛
دومین تشکل تحسینشده
بنیاد الگن (سفیران امید چاروسا) از دهدشتِ کهگیلویه و بویر احمد، به مدیریت سعید انصاریان،
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تحسین هیأت داوران جایزه مهرگان علم؛
اولین تشکل تقدیرشده
کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان از شهرکرد، چهارمحال بختیاری، به مدیریت یوسف فرهادی بابادی،
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تقدیر جایزه مهرگان علم.
دومین تشکل تقدیرشده
انجمن سرو سبز دالاهو از کرمانشاه، به مدیریت کسری حیدری،
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تقدیر جایزه مهرگان علم.
تشکلهای شایسته دریافت نشان مهرگان علم:
انجمن دوستداران دماوندکوه از آمل، مازندران، به نمایندگی حمید جلالیان و مهدی مسچی
بلوطبانان پا به رکاب از سردشت، آذربایجان غربی به مدیریت رئوف آذری
هیأت داوران دلایل انتخاب تشکلهای برگزیده را در اختیار دبیرخانه جایزه مهرگان قرارداده که در فرصت مقتضی در سایت و کانال دبیرخانه جایزه مهرگان منتشر شود.
هيأت داوران جایزه مهرگان علم
یازدهم آبانماه 1402
هوشنگ ضیایی
عبدالحسین وهابزاده
محمد درویش
زهرا قلیچیپور
بهرام معلمی
محمدرضا داهی
مژگان جمشیدی
در دورههای بیستویکم و بیستودوم جایزه مهرگان ادب در مجموع تعداد 1527 عنوان کتاب چاپ اول شامل 817 رمان و 712 مجموعه داستان کوتاه به دبیرخانه جایزه مهرگان رسید. هیأت داوران 712 داستان کوتاه رسیده را خوانده، ارزیابی و داوری کرده است. نتایج آرای داوران نیز تا کنون در سه فهرست بلند (21 اثر)، فهرست ماقبل نهایی (14 اثر) و فهرست نهایی (7 اثر) منتشر شده است.
هیأت داوران برگزیدگان جایزه مهرگان ادب، بخش داستان کوتاه را به این شرح اعلام میکند:
مجموعه داستان کوتاه برگزیده
چیدن یال اسب وحشی نوشته علی صالحی بافقی ؛ نشر مرکز
با اکثریت آرا شایسته دریافت تندیس مهرگان ادب، لوح سپاس، و جایزه مهرگان
نخستین مجموعه داستان کوتاه تحسین شده
مجموعه داستان برف سرخ و داستانهای دیگر نوشته طیبه گوهری ؛ نشر مرکز
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تحسین هیأت داوران جایزه مهرگان ادب
دومین مجموعه داستان کوتاه تحسین شده
مجموعه داستان چشم سگ نوشته عالیه عطایی ؛ نشر چشمه
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تحسین هیأت داوران جایزه مهرگان ادب
اولین مجموعه داستان کوتاه تقدیرشده
مجموعه داستان زمستان شغال نوشته فرهاد رفیعی ؛ نشر نیماژ
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تقدیر جایزه مهرگان ادب
دومین مجموعه داستان کوتاه تقدیرشده
مجموعه داستان رنو 5 نوشته ارغوان پورعلی ؛ نشر بان
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تقدیر جایزه مهرگان ادب
مجموعه داستانهای کوتاه شایسته دریافت نشان مهرگان ادب:
حافظهی پروانهای نوشته بهناز علیپور گسکری ؛ نشر آگه
آختامار نوشته هما جاسمی ؛ نشر نگاه
هیأت داوران دلایل انتخاب آثار برگزیده را در اختیار دبیرخانه جایزه مهرگان قرارداده که در فرصت مقتضی در سایت و کانال دبیرخانه جایزه مهرگان منتشر شود.
هيأت داوران جایزه مهرگان ادب
یازدهم آبانماه 1402
جواد اسحاقیان
هلن اولیائینیا
حسین آتشپرور
جواد پویان
سیاوش گلشیری
لیلا صادقی
ابوالفضل حسینی
در دورههای بیستویکم و بیستودوم جایزه مهرگان ادب مقارن با دورههای دوم و سوم جایزه مهرگان ادب زبان مادری در مجموع تعداد 1527 رمان و مجموعه داستان چاپ اول به دبیرخانه جایزه مهرگان رسید. افزون بر این 25 کتاب از نویسندگان ایرانی در حوزه فرهنگ و ادبیات زبان مادری قرار میگرفت که در بدو امر نویسندگان ایرانی این کتابها این آثار را به زبان مادری خود (زبانهای غیرفارسی حوزه جغرافیا و فرهنگ ایران) نوشته بودند.
هیأت داوران این آثار را خوانده، داوری و ارزیابی کردند و چهار رمان و یک مجموعه داستان را شایسته راه یافتن به مرحله نهایی جایزه مهرگان ادب زبان مادری شناختند.
برگزیدگان این دوره جایزه مهرگان ادب زبان مادری به شرح زیر اعلام میشود:
رمانهای برگزیده جایزه مهرگان ادب زبان مادری
رمان برگزیده مهرگان ادب زبان مادری
چشمان کهربایی درخت مُر نوشته رقیه کبیری؛ به زبان ترکی آذربایجانی و ترجمه حمزه فراهتی؛ نشر نشانه، تهران
با اکثریت آرا شایسته دریافت تندیس مهرگان ادب، لوح سپاس، و جایزه مهرگان
رمان تقدیرشده مهرگان ادب زبان مادری
رمان گنطره نوشته هادی هیالی؛ به زبان عربی و ترجمه خود نویسنده؛ نشر نونوشت، کرج
با اکثریت آرا شایسته دریافت لوح تقدیر جایزه مهرگان ادب
ویژگیهای دو اثر برگزیده و تقدیر شده و دلایل انتخاب به شرح زیر است:
”چشمان کهربایی درخت مُر“ به اعتبار ”ادبیّت“ رمانی خواندنی است. ساختار روایت، استوار است و آنچه باعث گسترش و پیوست میان عناصر تشکیلدهندهی ساختار رمان میشود، مقولههایی زبانشناختی مانند ”انسجام کلامی“، ”انسجام معنوی“ و ”همبافت“ است.
مقولههایی زبانشناختی مانند ”ثبت کلامی“ یعنی کاربرد زبان کبوتربازان و زبان ناهموار طبقات پایینتر جامعه در قهوهخانه، مسائل ”میانمتنی“ و بهرهجویی وسیع از زبان رؤیا، ”رخدادهای دلالتگر“ و ”پیشآگهی“ و ”تحقق و اجرا“ی آنها و تلمیحات بسیار به اساطیر ایران و یونان بر ارزش درک اثر میافزاید و برای خواننده هم، امکان درنگ، باقی میگذارد.
اما آنچه از ارزشهای رمان ” گنطره“ یافتهایم، ظرفیت بسیار برای خوانشهای گوناگون مانند ”چندصدایی“، ”خوانش فرهنگی“ و ”خوانش سیاسی“ است. ویژگی برجسته دیگر توجه به ”ادبیات اقلیت“ و فاجعهی به حاشیه بردن اقوام و ملیتهای زیر ستم و رشد ناموزون اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی است. موضعگیری غیرجانبدارانهی نویسنده در طرح مسائل سیاسی و قومی، شایان توجه است.
رمانهای شایسته دریافت نشان مهرگان ادب:
برای دوست داشتن دیر نیست نوشته صمد رحمانی خیاوی؛ به زبان ترکیآذربایجانی و ترجمه نسیم جعفرزاده؛ نشر ییلاق قلم، تبریز.
پرندگان در باد نوشته عطا نهایی؛ به زبان کردی و ترجمه رضا کریم مجاور؛ نشر به نگار، تهران.
مجموعه داستانهای برگزیده جایزه مهرگان ادب زبان مادری
در این دوره جایزه مهرگان ادب زبان مادری در بخش مجموعه داستان، برگزیدهای انتخاب نشد و تنها یک مجموعه داستان نشان مهرگان ادب را دریافت میکند.
مجموعه داستان شایسته دریافت نشان مهرگان ادب:
با شهرزاد در شبهای کردستان نوشته جمعی از نویسندگان کرد؛ به زبان کردی و ترجمه رضا کریم مجاور؛ انتشارات کولهپشتی، تهران
هیأت داوران جایزه مهرگان ادب زبان مادری دلایل انتخاب آثار برگزیده را در اختیار دبیرخانه جایزه مهرگان قرارداده که در فرصت مقتضی در سایت و کانال دبیرخانه جایزه مهرگان منتشر میشود.
هيأت داوران جایزه مهرگان ادب
یازدهم آبانماه 1402
جواد اسحاقیان
هلن اولیائینیا
حسین آتشپرور
جواد پویان
سیاوش گلشیری
لیلا صادقی
ابوالفضل حسینی