دبیرخانه جایزه مهرگان علم با هدف نکوداشت شخصیت‌ها و کُنشگران محیط زیست ایران و جلب توجه عمومی به خدمات و آثار آنان و یا کمک به معرفی طرح‌ها و برنامه‌های زیست‌محیطی و ترویجی این شخصیت‌ها، در دهمین دوره جایزه مهرگان علم پیشنهاد کرد که جایزه‌ای با عنوان «یک عمر تلاش در عرصه محیط زیست» به این گروه از کُنشگران محیط زیست و در دوره‌هایی نیز به یک کوشش یا حرکت فردی که به اندازه کافی مهم، خلاقانه و تأثیرگذار باشد تعلق گیرد. پیشنهاد دبیرخانه با اتفاق آرا از سوی داوران تصویب شد و در نهایت تصمیم گرفته شد در هر دوره و یا به صورت ادواری این جایزه به کسانی که به همگانی کردن علم در جامعه و خصوصاً به آموزش و ترویج مفاهیم زیست‌محیطی یاری رسانده باشند تعلق گیرد.
در این دوره جایزه مهرگان علم ۱۲ نفر نامزد دریافت جایزه «یک عمر تلاش در عرصه محیط زیست» بودند که از میان آن‌ها پنج نفر به فهرست نهایی جایزه راه یافتند. این افراد به نظم الفبایی نام‌شان عبارتند از:
- حسین آخانی؛ دکترای زیست‌شناسی از دانشگاه مونیخ آلمان، استاد دانشگاه تهران، نویسنده و کُنشگر محیط زیست؛ برای مجموعه آثار و خدمات
- مظفر افشار؛ کنشگر محیط زیست، احیاکننده درختان بلوط در خرم‌آباد و دامنه‌ی رشته کوه‌های زاگرس؛ برای مجموعه خدمات آموزشی و ترویجی
- هایده شیرزادی؛ دکترای اکولوژی از دانشگاه کاسل آلمان، کارشناس ارشد محیط زیست و کارآفرین اجتماعی؛ برای کارآفرینی و خدمات آموزشی و ترویجی
- زنده‌یاد هنریک مجنونیان؛ نویسنده، مترجم، پژوهشگر، استاد دانشگاه و کنشگر محیط زیست؛ برای مجموعه آثار و خدمات
- علی یخکشی؛ فوق دکترای سیاست و منابع طبیعی از دانشگاه گوتینگن آلمان، استاد دانشگاه گوتینگن، استاد بازنشسته دانشگاه تهران، نویسنده و کُنشگر محیط زیست؛ برای مجموعه آثار و خدمات
هیأت داوران جایزه مهرگان علم از میان نامزدهای نهایی دریافت جایزه آقای دکتر علی یخکشی را به اتفاق آرا به عنوان شخصیت برگزیده دوره‌های چهاردهم و پانزدهم جایزه مهرگان علم انتخاب کرده و شایسته دریافت تندیس مهرگان علم و لوح تقدیر برای «یک عمر تلاش در عرصه محیط زیست» می‌داند.
هیأت داوران همچنین خانم دکتر هایده شیرزادی را به اتفاق آرا به عنوان شخصیت تقدیرشده جایزه مهرگان علم انتخاب کرده و شایسته دریافت لوح تقدیر برای «یک عمر تلاش در عرصه محیط زیست» می‌داند.
هیأت داوران وظیفه خود می‌داند از تلاش‌ها و خدمات دکتر حسین آخانی و آقای مظفر افشار در ترویج فرهنگ حفظ و شناخت محیط زیست ایران صمیمانه قدردانی کرده و برای آنان در ادامه فعالیت زیست‌محیطی مؤثرشان آرزوی توفیق کند.
همچنین امیدوار است شاگردان زنده‌یاد هنریک مجنونیان که از او درس عشق به انسان و طبیعت آموخته‌اند آموزه‌های استاد خود را در راه بهبود شرایط محیط زیست ایران به کار گیرند و روزی به جایگاه رفیع استاد خود دست یابند.
هيأت داوران جایزه مهرگان علم
چهاردهم اسفندماه ۱۳۹۹
زنده‌یاد اسکندر فیروز
هوشنگ ضیایی
اسماعیل کهرم
عبدالحسین وهاب‌زاده
زهرا قلیچی‌پور
محمد درویش
مژگان جمشیدی
